Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w Rytlu

Parafia katolicka powstała w 1899 roku. Do 1911 msze święte odprawiane były w drewnianej kaplicy. Po oddaniu murowanej świątyni do użytku drewniana została spławiona tratwami Wielkim Kanałem Brdy do Legbąda. Rytel to specyficzna parafia, której stolica leży pomiędzy dwoma rzekami: Brdą i wspomnianym Wielkim Kanałem Brdy. Obecny kościół powstał więc w 1911 roku. Blask odzyskał dopiero dwa lata temu kiedy to zakończyła się wymiana pokrycia dachu.

Budowniczym świątyni i wieloletnim proboszczem w latach 1899-1932 był Antoni Kowalkowski. Przez parafian był postrzegany jako charyzmatyczny duchowny, wielki patriota, autor pieśni "Pan Jezus już się zbliża" oraz "Kiedyś o Jezu chodził po świecie". Ksiądz Antoni przez 12 lat zabiegał niemalże wszędzie o pozyskanie pieniędzy na budowę. Zwracał się nawet z apelem o pomoc za pośrednictwem ówczesnych gazet.

Drugim wieloletnim proboszczem był Gracjan Nagierski, który posługę niósł w latach 1974-2004. Prócz wielkiego serca dla swoich parafian był także niezastąpionym gawędziarzem, który znał niezliczoną ilość legend. Dzięki niemu przetrwała ta o powstaniu Wielkiego Kanału Brdy. I właśnie z tym duchownym, Gracjanem Nagierskim, związana jest opowieść, która dzisiaj urosła do miana legendy. Parafianie pamiętają bowiem, że w reprezentacyjnym pokoju plebanii wisiały obrazy, raczej elementy Trójcy Świętej. Zostały po śmierci księdza Gracjana zabrane do Pelplina jako obrazy sławnego pomorskiego malarza Hermana Hana. Podobno znalezione zostały pod jedną z krokwi podczas remontu dachu plebanii. A pochodzić mają z ołtarza Trójcy Świętej kościoła w Czersku. Twarze miał wyciąć jeden z księży niemieckich uciekający przed Rosjanami w 1945 roku. Wówczas to cały dobytek został załadowany na wozy. Po drodze na zachód ksiądz zatrzymał się w Rytlu. Tutaj jeden z pomagających nosić dobytek zauważył zwinięte w rulony obrazy. Miał je wówczas wyjąć, narażając swoje życie, i ukryć pod krokwią dachu rytelskiej parafii. Któż wie jak było naprawdę...

Nabożeństwa
W dni powszednie: 7:00 lub 17:00 (zimą), 18:00 Kaplica św. Maksymiliana Kolbe w Zapędowie:sobota 16:00 (zimą), 18:00
W niedziele i święta: 8:00, 10:00, 11:30
W święta zniesione: 9:00, 15:00, 18:00
Odpust NMP Królowej Różańca Świętego - 7 października, obchodzony w pierwszą niedzielę tego miesiąca

Warto wiedzieć
Parafia w Rytlu obejmuje bardzo rozległy teren części gminy Czersk. W skład wspólnoty wchodzą takie miejscowości jak: Rytel wieś, Rytel-dworzec, Rytel-Nadleśnictwo, Błota, Klonia, Mylof, Młynki, Lutom, Olszyny, Okręglik, Wędoły, Zapędowo i Żukowo. Prócz Rytla pozostałe miejscowości, to często małe leśne osady z niewielką liczbą gospodarstw

2500
wiernych liczy rytelska parafia pod wezwaniem Najświętszej MP Królowej Różańca Świętego

Z proboszczem parafii w Rytlu Tomaszem Lewandowskim rozmawia Maria Sowisło

Czym się charakteryzują parafianie oprócz tego, że często mieszkają z dala od siebie?
Większość parafian to tak zwani tubylcy, urodzeni na tym terenie i często mieszkający tu z dziada pradziada. Dlatego też są bardzo religijni, co wpisało się w tradycję Rytla i okolic. Są oddani wierze i kościołowi. Pielęgnują życie religijne i angażują się w nie. Dowodem jest na to dziesięć Róż Żywego Różańca: dwie w Zapędowie i osiem w Rytlu, przy czym jedną utworzyli mężczyźni. Mamy tutaj zaledwie kilkunastu gospodarzy. Reszta pracuje w Czersku lub Chojnicach. Parafianie nie są osobami majętnymi. Kiedy obrodzi runo leśne, wiedzie im się znacznie lepiej.

Co się marzy proboszczowi dla parafii?
Realizujemy dużą inwestycję, Kaplicę Przedpogrzebową. W ten sposób chcemy uniknąć wędrowania ze zmarłym po drodze krajowej. Oddając ją do użytku będziemy pokonywali drogą krajową tylko trasę spod kościoła na cmentarz. Chcemy zakończyć budowę w przyszłym roku.

A co dalej?
Będziemy przygotowywali się do obchodów stulecia kościoła. Zamierzamy ubogacić ołtarz. Teraz stoi na czterech betonowych nogach. Musielibyśmy także wymienić posadzki, żyrandole... Najbardziej jednak zależy mi na odnowieniu elewacji. Pięknie by było gdybyśmy zrobili to do jubileuszu.

Większość parafian uważa, że w Rytlu jest coraz mniej wczasowiczów. Czy rzeczywiście widzi ksiądz mniej turystów?
W tej chwili jest rzeczywiście niewielu turystów. Kiedyś podobno było ich więcej. Czegoś chyba w Rytlu brakuje. Może infrastruktury?

Rytel leży na trasie spływów kajakowych Brdą Karola Wojtyły. Czy zostawił po sobie jakiś znak?
W samym Rytlu nie. Przypuszczamy, że mógł się zatrzymać na polu namiotowym, przy tak zwanej wielkiej górze. W tym roku zrozumiałem dlaczego nie wstąpił do naszego kościoła. Płynąc Brdą nie było widać ani wieży kościelnej, ani tego, że jest wieś.