Męcikał, gm. Brusy. Odtworzą bunkier Gryfa Pomorskiego. Jest zgoda na Zielony Pałac

Już wiosną rozpocznie się odtwarzanie bunkra Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, który znajdował się nieopodal Męcikała w gminie Brusy. Zwany był on przez partyzantów Zielonym Pałacem. Miłośnicy dziejów II wojny światowej z tej miejscowości mają już „błogosławieństwo” Lasów Państwowych.

– Mamy zgodę na wytyczenie ścieżek turystycznych prowadzących do bunkra, ustawienie obelisku z tablicą, na której będą widniały nazwiska partyzantów i dwa maszty. Na jednym z nich chcemy umieścić flagę Kaszub, a na drugim Polski – wyjaśnia Eugeniusz Fredyk, drużynowy 27 DH im. Adama Mickiewicza w Męcikale, który zachęcił młodzież do otoczenia opieką pomnik upamiętniający walkę i śmierć partyzantów z bunkra.

W styczniu pasjonaci historii chcą także założyć stowarzyszenie. W ten sposób będą mogli pozyskiwać pieniądze nie tylko na odtworzenie bunkra, który obecnie wygląda jak dół w środku lasu, ale także na krzewienie historii i pamięci po żołnierzach „Gryfa Pomorskiego”. Bunkier ma być gotowy w marcu 2009 roku. Wówczas to przypada 65 rocznica walk o budowlę, która była komendą powiatową organizacji. W niej drukowano ulotki i gazetki. 20 marca 1944 roku jeden z partyzantów został ujęty przez Niemców. Zaprowadził on dzień później ok. 350-osobowy oddział żandarmerii wsparty przez Waffen-SS do Zielonego Pałacu. Było w nim 9 osób. Czterech zabito na początku starcia. Pięciu odpierało ataki Niemców. Walka trwała ponad sześć godzin. W końcu zapadła decyzja, aby spróbować się przedrzeć. Niestety nie udało się.

Jednak zanim zapaleńcy przystąpią do odkopywania bunkra czeka ich jeszcze wyjazd do Warszawy, do głównej siedziby Lasów Państwowych. Wszystko przez niezrozumienie ich intencji.
– Otrzymaliśmy zgodę na odkopanie bunkra do gołego betonu. Ale przecież partyzanci nie budowali z betonu, tylko z tego, co było w lesie. Musimy to uściślić i wyjaśnić – dodaje Fredyk. – Bez pomocy nadleśniczego Leszka Popowskiego, nigdy byśmy zgody nie dostali – zaznacza. – Wszystko, co odkopiemy oczyścimy i zaniesiemy do naszej biblioteki. Zrobimy tam izbę upamiętniającą partyzancką walkę.

Obecnie lokalny tworca z Lubni Adam Sito przygotowuje makietę budowli, która posłuży jako projekt. Plan bunkra naszkicowany został przez Henryka Grabosza „Gwiazdę”, ówczesnego dowódcę partyzantów. Na tym jeszcze nie koniec planów. Zapaleńcy chcą także, aby ścieżki turystyczne prowadziły przez miejsca znane partyzantom. Na trasie znajdzie się m.in. dom Piotra Szulca z Czernicy. W czasie II wojny światowej to właśnie pod jego oborą znajdowała się zbrojownia.

Z kart historii
Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski” – wojskowo-cywilna organizacja konspiracyjna o charakterze katolickim działająca w okresie od poł. 1941 r. do końca marca 1945 r. Została utworzona 7 lipca 1941 r. podczas tajnego spotkania w Czarnej Dąbrowie koło Bytowa. (...) Jej celem była pomoc polskiej ludności Pomorza i przygotowanie wystąpienia zbrojnego w połączeniu z desantem polskich wojsk z Zachodu przewidzianego na okres załamania się Rzeszy Niemieckiej. Deklarowano podporządkowanie się Polskiemu Rządowi na Uchodźstwie i Najwyższemu Wodzowi z zachowaniem jednak niezależności. Rozkazem z 21 marca 1945 r. prezesa i komendanta naczelnego Augustyna Westphala TOW Gryf Pomorski został zlikwidowany. Od pierwszych dni wyzwolenia Pomorza rozpoczął się terror, szykany i długoletnie prześladowania „gryfowców” przez Urząd Bezpieczeństwa i NKWD. Pod pretekstem antysowietyzmu, współpracy z AK, Mieczem i Pługiem, a nawet Niemcami, wielu członków „Gryfa Pomorskiego” aresztowano, przesłuchiwano i więziono bez sądów. Część zamordowano lub wywieziono do sowieckich łagrów. Źródło: Wikipedia